Meertaligheid
Illustratie: Joske Piepers
Meertaligheid is niet meer weg te denken uit onze multiculturele samenleving. Immigranten nemen al jaren hun eigen talen en culturen mee naar Nederland. Op straat is het al lang niet meer alleen Nederlands wat je hoort. Op de Nederlandse universiteiten en het internet lijkt het Engels de standaard te zijn. Veel mensen spreken door toenemende globalisering, migratie en digitalisering meer dan één taal. Ook vanuit Europa wordt meertaligheid gestimuleerd. In de zogenaamde 'drietaligheidsformule' van de Europese Unie staat dat sprekers in Europa bij voorkeur drie talen beheersen: de nationale taal, het Engels en een keuzetaal op basis van eigen voorkeur.
In de praktijk is dit initiatief natuurlijk maar lastig uitvoerbaar. Zien mensen wel de noodzaak in van het leren van drie talen? Zijn ze voldoende gemotiveerd? En zijn ze op latere leeftijd eigenlijk nog wel in staat om een nieuwe taal te leren? Ook in het onderwijs zijn de gevolgen van meertaligheid merkbaar. Tweetalig onderwijs Nederlands-Engels is in opmars, soms zelfs al op de basisschool. Tegelijkertijd wordt van nieuwkomers in Nederland verwacht dat ze zo snel mogelijk Nederlands leren, als onderdeel van hun integratie ('inburgering') in onze samenleving. Thuistalen (de talen die immigranten thuis spreken met familie) worden getolereerd, maar niet gestimuleerd. Desondanks kunnen ze voor de minderheidsgroep een belangrijke status hebben voor onderlinge communicatie of voor het behoud van groepsidentiteit.
Mensen zijn uit onwetendheid echter vaak geneigd om thuistalen, zoals Arabische talen en het Turks, te zien als 'problemen' die leiden tot taalachterstanden. Deze immigrantentalen hebben een lagere status in onze samenleving dan het Engels. De media dragen vaak nog bij aan vooroordelen rondom meertaligheid. Aan ouders wordt afgeraden om hun kinderen meertalig op te voeden. En dat terwijl taalwetenschappers al lange tijd aantonen dat kinderen die vanaf het begin met twee talen opgroeien, deze talen gewoon op moedertaalniveau kunnen leren spreken! Uit sommige wetenschappelijke onderzoeken blijkt zelfs dat meertaligheid leidt tot cognitieve voordelen, los van al het communicatieve gemak dat het spreken van meerdere talen met zich meebrengt.
Bekijk onderstaande filmpjes en links maar eens en ervaar zelf waarom meertaligheid zo'n interessant, veelzijdig en actueel onderwerp is! Voor meer inspiratie voor een profielwerkstuk rondom het thema meertaligheid, kun je de Toolkit Meertaligheid downloaden!
Je kunt ook de Kennisclip over meertaligheid bekijken.